İsrail, Türkiye’nin savunma alanındaki artan gücünden ve bölgesel etkisinden duyduğu rahatsızlığı gizlemiyor.
ABD Başkanı Donald Trump’ın ikinci kez başkanlık koltuğunda oturmasıyla Türkiye ve ABD ilişkileri için yeni bir dönemin kapısı aralandı.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ı İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun gözü önünde tüm dünyaya öven Trump'ın, Türkiye’ye F-35 savaş uçaklarının satışını yeniden gündeme taşıyabileceği yönündeki haberler, Tel Aviv’de endişe yarattı.
İSRAİL İŞ BİRLİĞİNİ BOZMAK İSTİYOR
Almanya merkezli Frankfurter Rundschau (FR) gazetesinin haberine göre, bu satışın kendileri için tehlike oluşturduğunu değerlendiren İsrail, söz konusu teslimatı engellemek istiyor.
"İSRAİL İÇİN ALARM ZİLLERİ ÇALABİLİR"
Alman basınına düşen haberde, Türkiye, Rusya’dan S-400 hava savunma sistemlerini satın almasının ardından 2019 yılında, birinci Trump döneminde F-35 programından çıkarılmış olsa da Trump ile birlikte burada da yeni bir sayfa açılabileceği vurgulandı.
Haberde, Trump’ın ikinci döneminde “Türk geri dönüşünün” söz konusu olduğu belirtilerek bunun İsrail için “alarm zillerini çaldırabileceği” ifade edildi.
"TRUMP TÜRKİYE'YE YÖNELİK YAPTIRIMLARI KALDIRACAK"
“F-35’ler Türkiye’ye gelir mi? Trump yaptırımları kaldırmak istiyor” başlıklı haberde, mart ayı sonunda Trump’a yakın yayınlarıyla tanınan Fox News kanalının, ABD Başkanı’nın Türkiye’ye yönelik S-400’ler nedeniyle uygulanan yaptırımları kaldırmayı değerlendirdiğini belirttiği vurgulandı.
Habere göre, Trump, Türkiye’yi yeniden F-35 programına dahil etmeyi ve bu savaş uçaklarını Türkiye’ye tedarik etmeyi planlıyordu.
“YETKİLİLERE GÖRE, ABD'NİN BAZI ŞARTLARI VAR”
Bu doğrultuda, Trump, ekibine, Türkiye’ye yönelik yaptırımların nasıl kaldırılabileceğini hukuki ve teknik açıdan araştırmaları için talimat vermişti.
Öte yandan, yetkililere göre, ABD bunun için bazı koşullar öne sürüyor.
Haberde şu ifadeler yer aldı:
"Ancak bu sürecin önünde engeller var. ABD, Türkiye’nin S-400 sistemini ya kullanılamaz hale getirmesini ya da İncirlik Üssü gibi bir ABD kontrolündeki alanda depolamasını talep ediyor."
“TÜRKİYE’NİN F-35’LERİNİN OLMASI İSRAİL İÇİN DEZAVANTAJ”
FR’nin haberinde, ABD Başkanı Trump’ın fikir değişikliğinin Cumhurbaşkanı Erdoğan ile yaptığı telefon görüşmesinden kısa bir süre sonra basına yansıdığı belirtildi.
Trump’ın selefi Joe Biden döneminde de konunun sürekli gündeme geldiği ancak bunun yakın zamanda olası görülmediği aktarılan haberde, o dönemde bu yönde somut gelişmelerin olmadığı kaydedildi.
“Bu, İsrail için sorun teşkil ediyor” yorumuna yer verilen haberde, başta Suriye ve Gazze olmak üzere bölgesel gelişmelere işaret edilerek Türkiye’nin hava kuvvetlerinin F-35’ler ile donatılmasının İsrail açısından bu bağlamda dezavantajlı olacağı, İsrail’in de F-35 savaş uçaklarının olduğu ve “doğal olarak” bölgedeki askeri ve teknolojik üstünlüğünü sürdürmek istediği belirtildi.
“YUNANİSTAN DA İSRAİL’İN ÇABALARINA KATILABİLİR”
Basına yansıyan haberlere göre, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, bu konu hakkında ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio ile birden fazla kez telefonda görüştü. Buna göre, Türkiye’den bir kaynak, Middle East Eye’a yaptığı açıklamada, İsrail Başbakanı’nın bir şeyleri değiştirebileceğine inanmadıklarını söyledi. Kaynak, İsrail’in Türkiye’den daha fazla F-35’i olması için daha fazla uçak almayı talep edebileceğini ancak kimsenin Trump’a uçak satamayacağını söyleyemeyeceğini belirtti.
Erdoğan ve Trump’ın halihazırda iyi bir ilişkilerinin olduğuna dikkat çeken FR, F-35’ler ile ilgili iddia, haber ve gelişmelerin sadece İsrail’de değil, komşu Yunanistan’da da “panik yarattığını” aktardı. Buna göre, Yunanistan’daki Kiryakos Miçotakis hükümeti de Güney Kıbrıs ile birlikte İsrail’in Türkiye’ye F-35 satışını engelleme çabalarına katılması muhtemel görünüyor.
MİÇOTAKİS VE NETANYAHU'NUN ENDİŞE DOLU GÖRÜŞMESİ
Yunanistan'ın Enikos gazetesi, kendi kaynaklarına dayandırdığı haberinde, Güney Kıbrıs Dışişleri Bakanı Konstantin Kompos'un konuyu görüşmek üzere İsrailli mevkidaşı Gideon Sa'ar ile temasa geçtiğini, F-35 meselesinin Miçotakis ile Netanyahu arasında yapılan son görüşmede de kapsamlı bir şekilde ele alındığını aktarmıştı.
“TÜRKİYE, TRUMP’I NASIL İKNA EDECEĞİNİ BİLİYOR”
FR’ye göre, “Türkiye yine de Trump’ı nasıl ikna edebileceğini çok iyi biliyor gibi görünüyor.” Erdoğan döneminde Türkiye’nin pek çok uluslararası aktör ile yakın ilişkiler kurduğu ve “her tarafla” temas kurabilen bir Türk diplomasisi olgusunun dış politikanın temel bir taşı olduğu belirtilen haberde, bunların arasında Vladimir Putin’in Rusya’sının da olduğu, Türkiye’nin bu esnada NATO’nun ikinci büyük ordusu konumunda olduğu ve Avrupa Birliği (AB) ile ABD’nin stratejik açıdan önemli bir ortağı olduğu hatırlatıldı.
Trump’ın ikinci dönemiyle birlikte gidişatın tersine dönebileceği ve Türk silah şirketlerinin üretime geri dönebileceği öngörüsüne yer verilen haberde son olarak şu değerlendirme yapıldı:
“F-35'ler Türk Hava Kuvvetleri'nin bir parçası olabilir. F-35’lar şu sıralar Avrupa'da da tartışılan bir konu durumunda. Trump yönetimiyle yaşanan anlaşmazlıklar, Almanya'da da savaş uçağı konusunda şüpheleri artırıyor.”
Editor : Mücahit Güngördü
