Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelensky, ABD Başkanı Donald Trump'ın baskısıyla hazırlanan anlaşmaya imza atmaya hazırlanıyor.
Fransa merkezli haber ajansı AFP, Ukrayna ile ABD arasında değerli madenler konusunda bir anlaşma yapıldığını açıkladı.
ABD'nin anlaşmadaki bazı zorlayıcı maddeleri geri çektiği ve söz konusu anlaşmanın cuma günü imzalanabileceği ifade edildi.
BEYAZ SARAY SÖZCÜSÜ: TRUMP ANLAŞMAYI DÖRT GÖZLE BEKLİYOR"
Beyaz Saray Sözcüsü Karoline Leavitt, ABD ile Ukrayna arasında imzalanması beklenen kıymetli madenler anlaşmasının büyük bir öneme sahip olduğunu vurguladı.
Leavitt, "Başkan Trump, Zelensky'nin bu anlaşmayı imzalamasını dört gözle bekliyor" dedi.
Beyaz Saray'da düzenlenen basın brifinginde ABD yönetiminin bu anlaşmaya verdiği önemin altını çizen Leavitt, Trump’ın Orta Doğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff'un gezisini erteleyerek bu anlaşmaya odaklandığını belirtti, anlaşmanın her iki ülkeye de önemli ekonomik ve stratejik faydalar sağlayacağını ifade etti.
"BAŞKAN ÖNCEKİ YÖNETİMİN YARATTIĞI KAOSU DÜZELTMEYE KARARLI"
Leavitt, "Bu anlaşma, Ukrayna'nın savunmasına yönelik Amerikan vergi gelirlerini telafi ederken aynı zamanda savaşın etkilerinden acı çeken Ukrayna ile uzun vadeli bir ekonomik ortaklık oluşturacaktır" şeklinde konuştu.
Trump’ın Rusya-Ukrayna savaşının sona ermesi yönündeki kararlılığını yineleyen Leavitt, "Başkan Trump, kan dökülmesinin son bulmasını ve can kayıplarının durmasını istiyor. Önceki yönetimin yanlış adımlarının yarattığı kaosu düzeltmeye kararlı" ifadelerini kullandı, Trump’ın Rusya, Ukrayna ve Orta Doğu'da barış anlaşmalarını hayata geçirme konusunda güçlü bir iradeye sahip olduğunu belirtti.
ABD'YE GİDİYOR
ABD Başkanı Trump, Ukrayna lideri Zelensky'nin cuma günü Beyaz Saray'da olacağını duyurdu.
Anlaşmanın bu ziyaret sırasında imzalanması bekleniyor.
MADEN YATAKLARINDA AVRUPA'NIN ÖNDE GELEN ÜLKELERİNDEN
Nadir toprak elementleri dünya genelinde yer kabuğunda bol miktarda bulunan 17 metal oksitten oluşan bir grup.
Bunlar cep telefonları, füze sistemleri, elektronik araçlar, yenilenebilir enerji, savunma sanayisi ve sağlık gibi birçok alanda kullanılıyor.
Dünya genelinde yaklaşık 110 milyon ton nadir toprak elementi bulunuyor.
Çin, nadir toprak elementlerinde 44 milyon ton rezervle dünyanın en büyük üreticisi konumunda bulunuyor.
Nadir metallerin yaklaşık yüzde 70'ini üreten Çin, küresel işleme kapasitesinin yüzde 85'ini oluşturuyor.
Savaşın taraflarından Rusya da bu alanda önde gelen ülkelerden.
Avrupa Birliği Komisyonu, Ukrayna'yı 20'den fazla kritik hammadde için potansiyel tedarikçi olarak tanımlıyor.
Kiev'in çok kullanılan madenlerden yaklaşık 117 çeşidine sahip olduğu tahmin ediliyor ancak Ukrayna; savaş, altyapı sorunları ve ülkenin maden politikaları nedeniyle hepsinden yararlanamıyor.
Verilere göre nadir toprak elementleri de dahil, dünyadaki maden rezervlerinin yaklaşık yüzde 5'i Ukrayna'da bulunuyor.
Türkiye Ticaret Bakanlığı verilerine göre Ukrayna, dünyanın en önemli maden üreten ülkelerinden biri.
LİTYUM REZERVİNDE İLK SIRALARDA
Ukrayna'nın 25 milyondan fazla ton demir, 3 milyon tona yakın manganez cevheri, 1,5 milyar ton tebeşir ve kireçtaşı rezervi olduğu tahmin ediliyor.
Ukrayna'da bakır, çinko ve gümüş gibi kaynaklar da bulunuyor.
Lityum, titanyum, uranyum, grafit, galyum, nikel ve berilyum gibi kritik madenler de dahil olmak üzere önemli cevherlere sahip Ukrayna'da bunların önemli bir kısmı henüz kullanılmadı.
Lityum, akü, pil, batarya, elektrikli araçlar, cam ve seramik ve eczacılık gibi birçok önemli alanda kullanılabiliyor.
Ukrayna, Avrupa'da lityum rezervinde ilk sıralarda yer alıyor.
UkraineInvest verilerine göre ülke, dünyadaki rezervlerde titanyumda 6'ncı, manganezde 8'inci, demirde ve uranyumda 10'uncu sırada bulunuyor.
NATO verilerine göre dünyadaki titanyum rezervlerinin yüzde 7'sine sahip Ukrayna'nın Avrupa'daki titanyum kaynaklarında ilk sırada yer aldığı kaydediliyor.
Ukrayna, 2022 verilerine göre titanyum ihracatından 155 milyon dolardan fazla gelir elde etti.
Dayanıklılığı ile öne çıkan titanyum, uzay sanayisi, havacılık, sağlık, denizcilik endüstrisi ve otomotiv gibi sektörlerde kullanılıyor.
Ukrayna'nın yine önemli kaynaklara sahip olduğu uranyum ise nükleer enerji, uzay araştırmaları ve denizcilik gibi alanlarda önemli bir hammadde.
Ülkenin zengin kaynaklara sahip olduğu grafit; elektronik alanlarda, çelik endüstrisinde ve havacılık sektöründe kullanılıyor.
Ukrayna'nın grafitte dünyadaki kaynaklarının yüzde 20'sini barındırdığı belirtiliyor.
Ukrayna; lantan, seryum, neodimyum, itriyum ve erbiyum gibi nadir toprak elementlere de sahip.
Bunlardan neodimyum güçlü mıknatıs üretimi, manyetik alanlar, telefon ve tablet teknolojisi, rüzgar türbinlerinde kullanılırken erbiyum ise fiber optik iletişim ve lazerlerde kullanıyor.
İtriyum, lazer teknoloji ve süper iletkenlerde kullanılırken lantan ise çelik üretiminde malzemenin dayanıklılığını artırıyor.
Trump'ın Ukrayna'nın madenlerinden ABD'deki yoğun sanayi üretiminde yararlanmak ve Çin'in nadir toprak elementlerindeki üstünlüğünü kırmak için ilgilendiği tahmin ediliyor.
BAZI KAYNAKLAR RUSYA'NIN KONTROLÜNDE
Ukrayna, yaygın olarak kullanılan kritik madenlerin büyük çoğunluğuna sahip olsa da kömür yatakları başta olmak üzere bunların bir kısmı 2014’te Rusya'nın Kırım'ı yasa dışı ilhakı ve 2022’de başlayan savaş sonrasında ya Moskova'nın kontrolüne geçti ya da cepheye yakın konumlarda yer alıyor.
Rusya'nın Ukrayna'nın ne kadar maden kaynağını kontrol ettiği konusunda çeşitli kaynaklarda farklı rakamlar yer alıyor.
Savaşın ardından Rusya, özellikle Ukrayna'nın doğusunda bulunan kömür yataklarının büyük bir kısmını kontrol altına aldı.
Savaşın sürdüğü Donetsk bölgesi Ukrayna kömür rezervlerinin büyük çoğunluğunu barındırıyor.
Savaştan etkilenen Dinyeper-Donetsk bölgesi de ülkenin kanıtlanmış hidrokarbon rezervlerinin yaklaşık yüzde 80'ine ev sahipliği yapıyor, Ukrayna'nın gaz üretiminin büyük çoğunluğu burada gerçekleştiriliyor.
Ukrayna'nın sanayi faaliyetlerinin yüzde 15'i, ihracatının da yüzde 20'sinden fazlası savaşın sürdüğü Donbas bölgesinde yapılıyordu.
Uluslararası basında çıkan haberlere göre Ukrayna, Donetsk'in batısında yer alan ve önemli bir lojistik merkezi olan Pokrovsk şehrine Rus birliklerinin yaklaşmasıyla ocakta ülkenin son koklaşabilir kömür madenini kapatmak zorunda kalmıştı.
Koklaşabilir kömür, Ukrayna'nın çelik sektörü için hayati önem teşkil ediyor.