Dünyanın en pahalı sıvılarından biri olan ve gramı 10 bin dolara alıcı bulan akrep zehri, artık yalnızca izinli üretim tesislerinde sağılabilecek.
Türkiye'de ilk akrep tesisini kuran Şanlıurfalı akrep üreticisi Ali Yılmaz, Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı'nın Anadolu akrebinin doğadan toplatılarak biyoçeşitliliğe zarar verenlere yönelik ağır ceza yaptırımlarının ve akrep türünün korunmasına yönelik kararı desteklediklerini söyledi. 10 yaşından itibaren akreplerle tanışan ve 2014 yılında kurduğu tesis ile dünyanın en pahalı sıvısı olarak bilinen akrep zehrini üreten Ali Yılmaz, arıcılık gibi akrep üretiminin de desteklenmesi gerektiğini söyledi.
Bakanlıktan 86 tesise teknik yönden "proje uygunluk görüşü" verildi
Tarım ve Orman Bakanlığı, Anadolu'nun önemli endemik değerlerinin başında gelen akrep zehrini tıbbı alanda değerlendirmek için yeni tesisler açılmasına izin veriyor. Başta Şanlıurfa olmak üzere Konya, Elazığ, Ankara, Gaziantep, Antalya ve Mardin'de toplam 86 tesise teknik yönden "proje uygunluk görüşü" verildi.
Akrep zehri bazı hastalıkların tedavisinde kullanılıyor
Özellikle Şanlıurfa çevresinde yaygın olarak görülen "kara akrep" türü, içerdiği toksinler sayesinde panzehir üretiminde büyük önem taşıyor. Elde edilen akrep zehirleri başta Almanya, İngiltere ve Danimarka olmak üzere Hindistan, Çin, Japonya ve Güney Kore gibi ülkelere ihraç ediliyor. Gramı 10 bin dolardan alıcı bulan akrep zehri, botoks tedavisi ve kanser, emes gibi birçok hastalığın tedavisinde kullanılıyor.
Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından yayımlanan "Akrep Türlerinin Doğadan Yakalanmasına İlişkin Usul ve Esaslar" yönetmeliği doğrultusunda, akrep üretim faaliyetleri belirli standartlara bağlandı. Şanlıurfa, Konya, Elazığ, Antalya, Ankara, Gaziantep ve Mardin gibi iller bu alanda ön plana çıkarken, ülke genelinde toplam 86 tesise "teknik uygunluk" onayı verildi. Tesis kurmak isteyenlerin, bakanlık onayının yanı sıra ilgili belediyeler veya il özel idarelerinden ruhsat almaları da zorunlu tutuluyor.
Doğadan akrep toplamak yasaklandı
Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, geçtiğimiz günlerde yaptığı açıklamada, "Biyoçeşitliliğimizi korumak adına 2024'ten itibaren hangi nedenle olursa olsun doğadan akrep türlerinin yakalanmasına yönelik izinleri durdurmuş durumdayız" ifadelerine yer vermişti.
557 bin 212 TL cezası var
Bakan Yumaklı, 2024 yılı itibarıyla doğadan akrep yakalanmasına yönelik izinlerin tamamen kaldırıldığını belirterek, bu yasağa uymayanlara 557 bin 212 TL'ye varan idari para cezası uygulanacağını da vurguladı.
Akrep Ali'den karara destek
Türkiye'de ilk akrep üretim tesisini 2014 yılında Şanlıurfa'nın Haliliye ilçesine bağlı kırsal Kısas Mahallesi'nde kuran "Akrep Ali" lakaplı Ali Yılmaz, bakanlığın Anadolu akrebi olarak adlandırdığı kara akrebin korunmasına ilişkin kararın kendilerini mutlu ettiğini söyledi. Üretici Yılmaz, arıcılık gibi akrep üreticiliğinin de devlet desteği almasını beklediklerini söyledi. Yılmaz, "Akrep işine ilk ilkokul çağında başladım. Daha önce Sağlık Bakanlığından gelip alıyorlardı. Sağlık Bakanlığındaki tesisleri kapatınca böyle bir yer açmaya karar verdim. Böyle bir yer açınca da bakanlıktan almış olduğum izinler çerçevesinde akrepleri çoğalttım. Daha sonra yatırımcılar beni buldular. Güzel fabrikalar açtık, şimdi yurt dışına satışını yapıyoruz yani hayalimi gerçekleştirdim. 2014 yılında 500 akreple başladık. 500 akrep ile başladıktan sonra tesisimizde bu akreplerin sayısını 7 bin 500 anaç akrebe çıkarttık. Fabrikamızda 30 binin üzerinde sağımlık akrep bulundurmaktayız. Şimdi bunlar Türk Tescil Belgeli Androctonus Carssicauda biliyorsunuz sadece Şanlıurfa, Güneydoğu'da yetişen bir tür, bunlar MS hastalığı, kanser, botoks birçok hastalığın ham maddesinde ilaç firmalarında yani rağbet gören bir üründür" dedi.
Anadolu akreplerine koruma
Yılmaz, uygunluk şartlarını yerine getiren 86 tesise ruhsat verilmesinin ülke ekonomisine ciddi katkı sağladığını belirterek, "Uygunluk şartlarına uyan firmalara, tesislere tabii ki izinler verilmesi gerekiyor. Ama bakanımızdan bir ricamız var. İbrahim Yumaklı bakanımız geçen yapmış olduğu açıklamada, Türkiye'deki bu tesislerin işte endemik tür olduğunu Anadolu akreplerinin koruma altına alındığını belirtmiş oldu. Bu da bize çok memnun etti. Burada sayın bakanımızdan bir ricamız var arıcılık gibi neden bu akrep üreticiliği desteklenmiyor. Yani bu kadar tesis açılmış, bu kadar ülke ekonomisine katkı sunan firmalar var yani biz bakanımızdan rica ediyoruz, biz de desteklenelim" şeklinde konuştu.
Yılmaz, akrep sağımı ile ilgili, "Akrepler genelde 10'uncu aydan sonra kış uykusuna giriyor. Nisan-Mayıs gibi kış uykusundan uyanıyorlar. Yanlışlık 8 ay gibi bir süre sağım işlemi yapılıyor. Nisan, Mayıs ayları sonrası 20 günde bir sağım yapılıyor. Akrebin sıvısı dünyada en pahalı sıvılar arasında yer alıyor. 1 gramı 10 bin dolardan şu anda alıcı buluyor. Ben kurmak isteyenlere böyle bir tavsiyede bulunmak istiyorum. Diyorum ki doğada bin 700 çeşit akrep var, bu akreplerin türlerinden sadece Türk tescil belgeli olan akreplerle üretim yapsınlar, öyle kendi kafalarına göre doğadan toplayıp doğa popülasyonuna zarar vermesinler. Türk tescil belgesi olmayan bir tesisten kesinlikle akrep alımı yapmayın" ifadelerini kullandı.